Thứ Bảy, 30 tháng 10, 2010

Thanh Long -wikipedia

Thanh long (thực vật)
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bước tới:
menu, tìm kiếm

Thanh long
Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở
Thanh Long.
Thanh long một loài cây được trồng hay lấy quả, là tên của một vài chi của họ
xương rồng. Người ta cho rằng nó có nguồn gốc từ TrungNam Mỹ. Nó cũng được trồng ở các nước như Trung Quốc, Đài Loan và trong khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Philippines. Việc trồng loại ruột trắng vỏ đỏ hay hồng ở Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, Philippines v.v. là lấy giống từ Bình Thuận, Việt Nam và hiện nay (năm 2005) mới chỉ trong giai đoạn bắt đầu.
Mục lục[
ẩn]
1 Tên khoa học
2 Thông tin dinh dưỡng
3 Trồng tại Việt Nam
4 Kỹ thuật trồng
4.1 Loại ruột đỏ
4.1.1 Làm đất và bón phân
4.1.2 Cách trồng và chăm sóc
4.2 Loại ruột trắng
4.2.1 Chuẩn bị đất
4.2.2 Chuẩn bị trụ
4.2.3 Chuẩn bị hom giống
4.2.4 Trồng và chăm sóc
5 Xử lý ra hoa trái vụ
6 Phòng trừ sâu bệnh
7 Công nghệ bảo quản quả thanh long
8 Chú thích
9 Tham khảo
//
[
sửa] Tên khoa học
Quả của nó có ba dạng, tất cả đều có vỏ giống như da và có một chút lá. Chúng có tên gọi khoa học như sau:
Hylocereus undatus thuộc chi Hylocereus, ruột trắng với vỏ hồng hay đỏ.
Hylocereus polyrhizus thuộc chi Hylocereus, ruột đỏ với vỏ hồng hay đỏ.
Hylocereus megalanthus, trước đây được coi là thuộc chi Selenicereus, ruột trắng với vỏ vàng.
Các hạt giống như hạt
vừng đen nằm lẫn lộn trong ruột. Lớp cùi thịt trong ruột thường được ăn ở dạng quả tươi, có mùi vị thơm dịu, ngọt vừa phải và ít cung cấp calo. Hương vị của nó đôi khi giống như hương vị của quả kiwi (Actinidia deliciosa). Quả có thể chế biến thành nước quả hay rượu vang; hoa có thể ăn được hay ngâm vào nước giống như chè. Mặc dù các hạt bé tí xíu của chúng được ăn cùng với thịt của ruột quả nhưng chúng không bị tiêu hóa.
[
sửa] Thông tin dinh dưỡng

Quả thanh long ruột trắng, vỏ đỏ Hylocereus undatus

Quả thanh long ruột đỏ Hylocereus polyrhizus

Quả thanh long Hylocereus polyrhizus ruột màu tím

Quả thanh long ruột trắng, vỏ vàng Hylocereus megalanthus
Giá trị dinh dưỡng trong 100 g quả thanh long (trong đó có 55 g ăn được) như sau:
Nước 80-90 g
Cacbohydrats 9-14 g
Protein 0,15-0,5 g
Chất béo 0,1-0,6 g
Chất xơ 0,3-0,9 g
Tro 0,4-0,7 g
Năng lượng: 35-50 Cal
Canxi 6–10 mg
Sắt 0.3-0.7 mg
Phospho 16 – 36 mg
Caroten (Vitamin A): dạng vết
Thiamin (Vitamin B1): dạng vết
Riboflavin (Vitamin B2): dạng vết
Niacin (Vitamin B3) 0.2-0.45 mg
Axit ascorbic (Vitamin C) 4–25 mg
Các giá trị nêu trên có thể thay đổi theo giống và điều kiện trồng trọt.
Thành phần axit béo của hai giống thanh long
[1]
Hylocereus polyrhizus(thanh long ruột đỏ)
Hylocereus undatus(thanh long ruột trắng, vỏ đỏ)
Axit myristic
0,2%
0,3%
Axit palmitic
17,9%
17,1%
Axit stearic
5,49%
4,37%
Axit palmitoleic
0,91%
0,61%
Axit oleic
21,6%
23,8%
Cis-
Axit vaccenic
3,14%
2,81%
Axit linoleic
49,6%
50,1%
Axit linolenic
1,21%
0,98%
[
sửa] Trồng tại Việt Nam
Loại ruột đỏ, vỏ hồng lấy giống từ
Đài Loan năm 1988, hiện nay mới trồng thử nghiệm tại Lạng SơnPhủ Quỳ (tỉnh Nghệ An). Loại ruột trắng vỏ hồng hay đỏ được trồng rộng rãi ở các tỉnh như Bình Thuận, Long An, Tiền Giang v.v.
[
sửa] Kỹ thuật trồng
[
sửa] Loại ruột đỏ
Thanh long ruột đỏ thích nghi với nơi có nhiều ánh sáng, dưới ánh sáng cao, độ đường tăng, nhiệt độ thích hợp từ 15 – 35°C, nếu dưới nhiệt độ đó cây sẽ phát triển chậm hoặc không sinh trưởng được. Do đó khi trồng cần tận dụng hướng nam và đông nam, nơi có đất đai bằng phẳng và ánh sáng nhiều. Là cây có tính chống hạn thích hợp với các loại đất ở trên núi đá hay bờ rào ở nông thôn và vùng ven biển, đất có tỷ lệ hạt dính 20%, hạt cát 40%, hạt đất 40% sẽ giúp cho cây hấp thụ dinh dưỡng, hàng tháng lượng mưa từ 50 – 100 mm cây sẽ sinh trưởng phát triển tốt.
[
sửa] Làm đất và bón phân
Với đất bằng: Dùng 600 – 1.000 kg phân chuồng/
mẫu và vôi bột thích ứng, cũng như các chất hữu cơ khác để cải tạo đất.
Đối với đất dốc: Độ dốc dưới 15° phải cuốc rộng, phía trong thấp hơn phía ngoài 10 – 15cm để giữ nước chống xói mòn.
Đối với đất đồi: Trên 15° trồng từng khóm khoảng cách giữa các khóm 2 x 2 m.
Đối với đất núi đá sỏi: Mỗi hố trồng phải có đường kính 1 m trở lên, độ sâu 30 cm, đá xung quanh phải đập vụn, bổ sung thêm 50% đất, 30% cát mịn, 20% phân hữu cơ và một ít vôi bột cho xuống hố.
Cần chú ý trừ cỏ bằng thuốc diệt cỏ, không phun vào cây và xung quanh bộ rễ. Khi cây được nửa năm thì rễ đã phủ toàn bộ mặt đất không sử dụng được thuốc diệt cỏ, nên cần che đậy để giảm cỏ mọc.
[
sửa] Cách trồng và chăm sóc
Trồng cây khoảng cách: 2,5 x 2,5 m, trồng sâu 5 – 10 cm, khi trồng đào hố dựng cột (cột có thể bằng xi măng hoặc gỗ), mỗi hố trồng từ 4 – 8 cây con xung quanh cột. Để cây thanh long mau lớn và đạt sản lượng cao phải che đậy cẩn thận để giữ gìn bộ rễ, không để tổn thương do ánh nắng mặt trời, úng nước, gió bão... Đồng thời cắt xén những cành cây không thể mọc mầm và ra quả, ngắt bớt hoa và theo dõi tình hình hoa nở và kết quả, mỗi cành nên để 3 – 4 quả. Cần chống nóng với những cây con mới trồng. Hàng năm trước khi vào mùa đông, khi bón phân phải thêm phân
kali chống rét cho cây, đồng thời che đậy để giữ độ ẩm v.v...
[
sửa] Loại ruột trắng
Loại này được trồng phổ biến ở các tỉnh nam Trung Bộ và Nam Bộ nhưng thương hiệu nổi tiếng nhất là ở
Bình Thuận (năm 2003 tỉnh này có 5.000 ha trồng thanh long và sản lượng 90.000 tấn quả, trị giá xuất khẩu 6 triệu USD). Loại thanh long này sinh trưởng và phát triển tốt ở những nơi có cường độ ánh sáng cao và toàn phần. Được trồng trên nhiều loại đất khác nhau như: đất xám bạc màu, đất phèn… nhưng muốn có năng suất cao, đất phải có tầng canh tác tối thiểu từ 30-50 cm.
[
sửa] Chuẩn bị đất
Vùng đất cao: Đào hố kích thước 50 x 50 x 50 cm, trồng trụ lấp đất còn khoảng 20-30 cm rồi
bón lót phân chuồng 15-20 kg/trụ rồi phủ lớp đất mặt lên.
Vùng đất thấp: Phải luống, độ cao phải cao hơn mực nước cao nhất trong năm từ 20-30 cm. Sau đó đào hố trồng trụ và bón lót.
[
sửa] Chuẩn bị trụ
Thanh long cần bám vào cây trụ, do đó phải chuẩn bị trụ trước khi đặt hom giống. Có thể dùng trụ bằng
gỗ hay xi măng cốt thép. Tuy nhiên nếu dùng trụ xi măng cần chú ý vào mùa nắng trụ hấp thụ nhiệt rất mạnh, dễ làm đứt các rễ khí sinh của thanh long, nên dùng rơm rạ, lá chuối hoặc bao tải bao một lớp mỏng xung quanh trụ để giảm bớt hấp thụ nhiệt và tưới lên trụ vào sáng sớm hay chiều tối. Trồng trụ trước khi đặt hom 1 tháng, chiều cao trụ khoảng từ 1,7-2,2 m, phần chôn sâu từ 0,5-0,7 m, đường kính trụ 15-20 cm (trụ xi măng mỗi cạnh khoảng 12-15 cm). Trồng trụ thẳng, trên đầu trụ đóng thêm giá đỡ hình chữ thập (+) hoặc đóng nẹp 2 bên mép trụ giúp thanh long có chỗ bám trên đầu trụ, cành thanh long sẽ rũ xuống.
[
sửa] Chuẩn bị hom giống
Nên chọn hom giống có tiêu chuẩn như sau:
Tuổi hom từ 6-28 tháng, chọn các cành có gốc cành bắt đầu hóa gỗ nhằm hạn chế bệnh thối cành khi đặt hom xuống đất.
Chiều dài hom từ 50-70cm
Hom khỏe, màu xanh đậm, không có vết sâu bệnh.
Các mắt mang chum gai phải tốt, mẩy, khả năng nẩy chồi tốt.
Sau khi chọn hom xong, hom được giâm nơi thoáng mát trên nền đất khoảng 10-15 ngày sẽ ra rễ để đem trồng. Cũng có thể đem hom trồng thẳng không qua giai đoạn giâm. Đặt hom cạn khoảng 3-5 cm, nên đặt phần đã hóa gỗ xuống đất để tránh thối gốc. Mỗi trụ đặt 3-4 hom. Đặt áp phần thẳng của hom vào trụ. Cột hom vào trụ để tránh gió làm lung lay hom khi rễ chưa bám vào đất. Vào mùa nắng nên ủ gốc bằng rơm rạ hoặc cỏ khô để giữ độ ẩm.
[
sửa] Trồng và chăm sóc
Mật độ trồng:
Mật độ trồng khoảng 700-1.000 trụ/ha, khoảng cách trồng 3 x 3 m hoặc 3 x 3,5 m. Có thể bố trí trồng xen các loại cây ngắn ngày khác nhưng phải đảm bảo cho thanh long nhận đầy đủ ánh sáng.
Thời vụ trồng:
Thường trồng vào tháng 10-11
dương lịch vì lúc này nguồn hom giống dồi dào do trùng với thời gian tỉa cành, lợi dụng ẩm độ cuối mùa mưa, tránh được ngập úng, tuy nhiên đến mùa khô cây chưa đủ sức chống chịu với nắng hạn cần phải tưới nước và giữ ẩm cho cây.
Tỉa cành:
Sau khi trồng 7-10 ngày: chọn 1 chồi phát triển tốt nhất, bám chặt vào trụ để lại sao cho cành từ mặt đất đi thẳng tới đỉnh trụ.
Khi cành dài 30-40 cm: Tiến hành uốn cành nằm xuống đỉnh trụ. Nên uống vào lúc trưa nắng, lúc này cành mếm dễ uốn, mỗi ngày một ít cho đến khi cành nằm được trên đỉnh trụ, dùng dây
nilon buộc lại. Biện pháp này giúp cành mau ra chồi mới.
Khi cành đâm chồi: Chọn 1-2 chồi phát triển tốt để lại.
Sau khi cây cho trái: Hết mùa thu hoạch trái, tỉa bỏ cành cũ bên trong tán, cắt ngang cành và cách gốc 30-40 cm nhằm làm giá đỡ cho cây. Cành vừa cho trái vụ trước nên để lại nuôi chồi mới (chỉ để lại 1 chồi trên cành mẹ) khi cành dài 1,2-1,5 m thì cắt đọt cành con tạo điều kiện cho cành mập và nhanh cho trái.
Bón phân (cho 1 trụ):
Thời kỳ 1-2 năm đầu:
Bón lót: 15-20 kg phân chuồng hoai, 100 gam super lân cho một trụ. Bón thúc: 100 g urê + 100 g NPK 16-16-8 vào các giai đoạn 20-30 ngày sau khi trồng, sau đó 3 tháng bón 1 lần. Khi cây ra hoa có thể cấp thêm 50 g phân kali (KCl).
Thời kỳ từ năm thứ 3 trở đi: Chia làm 8 lần trong năm. Rải phân đều trên bề mặt đất xung quanh trụ, xới nhẹ cho phân lọt xuống đất hoặc phủ lên bằng một lớp đất mỏng sau đó ủ rơm hay cỏ khô, sau khi rải phân cần tưới nước. Liều lượng bón: 1,08 kg urê + 3,2 kg lân + 0,8 kg KCl.
Lần 1-Sau khi thu hoạch. 100% phân lân + phân chuồng hoai + 200 g urê
Lần 2-Cuối tháng 12: 5oog urê + 150 g KCl
Lần 3-Cuối tháng 2: 180 g urê + 150 g KCl
Lần 4-Cuối tháng 4: 100 g urê + 100 g KCl
Từ lần 5 đến lần 8: cứ mỗi tháng bón 1 lần, liều lượng như lần 4.
Ngoài ra có thể phun bổ sung thêm các loại
phân vi lượng bằng cách phun thêm phân bón lá vào 10 ngày sau khi đậu trái và lúc phát triển nhanh.
Tưới nước, ủ gốc, làm cỏ:
Thanh long là cây chịu hạn nhưng nếu thiếu nước cây sẽ tăng trưởng chậm, khả năng ra hoa, đậu quả kém, năng suất thấp. Do đó phải đảm bảo tưới nước đầy đủ và ủ gốc vào mùa nắng.
Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và là nơi trú ẩn của sâu bệnh, vì vậy phải làm cỏ thường xuyên bằng tay hoặc sử dụng thuốc diệt cỏ.
[
sửa] Xử lý ra hoa trái vụ

Hoa của loài Hylocereus undatus
Thời điểm xử lý từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 2 dương lịch, với tuổi cây từ 4-5 tuổi trở lên. Sử dụng điện lưới hoặc máy nổ, công suất điện cần phải ổn định và bóng đèn tròn 75
W hoặc 100 W. Khoảng cách từ bóng đèn đến tán cây từ 0,5-1 m. Thời gian chiếu sáng ban đêm: từ 4-8 giờ. Thời gian chiếu sáng theo đợt: đầu vụ và cuối vụ khoảng 10 - 12 đêm. Giữa vụ (tết) khoảng 15 đêm. Có thể bón thêm phân NPK cho cây.
Bón phân cho thanh long trái vụ:
Trước thắp đèn 20-30 ngày xịt phân bón lá có tỷ lệ NPK là 33:11:11 (Tức là có tỷ lệ N = 33%; P2O5 = 11% và K2O = 11%).
Trước thắp đèn 10 ngày xịt phân bón lá NPK = 10:60:10 (1 lần). Sau 5 ngày thì xịt loại 6:30:30 (2 lần).
Ngay sau khi lặt bỏ hoa, xịt ngay SIÊU CANXI, giúp mau lành vết thương, lỗ trái nhỏ và bảo vệ 3 tai dầu trái.
10 ngày dầu sau khi trái hình thành phun COMBI.GA3, phun 2 lần, cách nhau 5 ngày.
Giai doạn sau 10 ngày, trái lớn rất nhanh cả về kích thước lẫn chất lượng, phun liên tục 2-3 lần KPT "Siêu To Trái THANH LONG", 5-7ngày phun 1 lần.
Chú ý: nếu bị lem trái, phun ngay 7-5-44+TE
Sử dụng phân bón lá Humamix trên thanh long trái vụ:

Hoa của loài Hylocereus undatus
Trước khi thắp đèn 1 ngày, xịt Humamix (6:30:30) (30 ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, lần sau cách lần đầu 7 ngày). Sau thụ phấn 3 ngày, xịt Humamix (30:10:10) (30 ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, lần sau cách lần đầu 5 ngày). Trước khi thu hoạch 3 tuần, xịt Humamix (12:0:30:4 Ca) (30 ml/bình loại 8 lít và xịt 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 ngày. Chú ý xịt ướt đều trên tán cây vào lúc 9-10 giờ sáng.
Ngoài ra cón có một biện pháp khác dành cho những hộ gia đình không có vốn đầu tư nhưng Thanh long làm ra không có giá bằng Thanh long chông đèn đó là sử dung hỗn hợp dinh dưỡng VSL-1 chấm vào mắt trên cây thanh long để kích thích ra hoa vào thời điểm mà mong muốn.Do Công ty giống cây ăn quả Đồng Nai (VACDONA)nghiên cứu.Phương pháp này rất đơn giản, áp dụng quy trình chăm sóc, bón phân và phun dung dịch VSL-2 kết hợp ni-tơ rát ka-li để kích thích mắt thanh long nở to đồng đều, sau đó bóc mắt và lựa chọn mắt có khả năng nở hoa để chấm hỗn hợp dinh dưỡng VSL-1 vào. Nếu điều kiện thời tiết thuận lợi, chỉ ba ngày sau cây đã nhú nụ và nở hoa sau khoảng 22 ngày. Tuy nhiên, để thanh long ra hoa, đậu quả và có hình dáng quả đẹp cần phải biết kỹ thuật bóc mắt và chấm hỗn hợp dinh dưỡng đúng thời kỳ cây có khả năng tập trung dinh dưỡng ra hoa, kết quả. Hỗn hợp dinh dưỡng VSL-1 đã được Hội đồng khoa học (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) công nhận là loại phân bón có chất kích thích sinh trưởng cây trồng ra hoa năm 2002, nhưng đến nay mới triển khai được trên một số hộ nông dân các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Đồng Nai và Long An...
Hiện nay Công ty VACDONA đang cùng một số hộ trồng thanh long nghiên cứu để pha chế hỗn hợp cho phù hợp mỗi mùa vụ và điều kiện khí hậu ở mỗi vùng để đạt năng suất, sản lượng cao nhất. Đây thật sự là một giải pháp giúp bà con nông dân muốn có sản phẩm thanh long thu hoạch trái vụ theo ý muốn để tiêu thụ dịp lễ tết hay thu hoạch theo ý muốn phục vụ xuất khẩu. Chất lượng quả xử lý theo phương pháp này có mầu sắc đẹp, độ ngọt cao hơn, cây thanh long khỏe vì được bổ sung thêm dinh dưỡng sau mỗi lần xử lý.
[
sửa] Phòng trừ sâu bệnh
Một số côn trùng và bệnh hại phổ biến trên thanh long như sau:
Kiến: cắn, đục khoét hom, cành non, tai lá, gây tổn thương vỏ trái làm mất giá trị thương phẩm. Dùng Basudin 10H rải quanh gốc cây, dùng Basudin 50ND Supracide phun xịt trên cành tại các vùng bị gây hại.
Rầy mềm: Có nhiều loại gây hại trên hoa và trái thanh long, chúng chích hút nhựa để lại vết chích nhỏ trên trái làm trái khi chin bị mất màu đỏ tự nhiên, mất giá trị xuất khẩu. Phun Lannate, Cyrux… nồng độ theo khuyến cáo trên nhãn thuốc.
Ruồi đục trái: Gồm nhiều loài nhưng phổ biến gây hại trên hoa và trái. Dùng thuốc bẫy ruồi như Vizubon, đặt 3-5 bẫy/1.000 trụ, đặt rải rác trong vườn thanh long.
Bệnh thối đầu cành: Do các loài nấm thuộc chi
Alternaria làm ngọn chuyển màu vàng sau đó bị thối. Dùng Rovral 2 lần liên tiếp cách nhau 1 tuần.
Bệnh đốm nâu thân cành: Do nấm
Gloeosporium agaves đốm tròn như mắt cua, nếu tập trung kéo dài thành vệt trên cành.
Bệnh nám cánh: Do nấm
Macssonina agaves. Trên thân cành có một lớp màng mỏng màu xám tro, nhám.
Phòng trừ:
Vệ sinh đồng ruộng. Chống úng, chống hạn cho cây. Phun Rovral hoặc Anvil 5SC phối hợp với chất dính.
Ngoài ra còn một số bệnh sinh lý như rụng nụ do quá nhiều hoặc phân bón không đầy đủ, mất cân đối, hiên tượng nứt vỏ do thời tiết khô hạn sau đó mưa nhiều làm ruột quả phát triển mạnh hoặc teo trái lâu ngày. Phải kiểm soát không để bị khô hạn.
[
sửa] Công nghệ bảo quản quả thanh long
Trước đây, trái thanh long khó xuất đi xa do nhanh bị thối, hỏng. Để có thể xuất khẩu sang các nước châu Âu hay Bắc Mỹ bằng
côngtenơ cấp đông theo đường biển nhằm giảm giá thành thì trái thanh long phải được xử lý để chống lại các hiện tượng nói trên. Công nghệ xử lý tiên tiến nhất hiện nay là bằng nước ôzôn.
[
sửa] Chú thích
^ Ariffin et al. [2008]
[
sửa] Tham khảo
Chữa rôm sẩy từ cây thanh long
Thanh long - vị thuốc đông y
Ariffin, Abdul Azis; Bakar, Jamilah; Tan, Chin Ping; Rahman, Russly Abdul; Karim, Roselina & Loi, Chia Chun [2008]: Essential fatty acids of pitaya (dragon fruit) seed oil. Food Chemistry (in press)
DOI:10.1016/j.foodchem.2008.09.108

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và tài

Thanh long - cay thuoc


Thanh long - Hylocereus undatus (Haw.) Britt. et Rose (Cereus undatus Haw.), thuộc họ Xương rồng - Cactaceae.
Mô tả: Thân leo trườn dài tới 10m, bám vào giá thể nhờ những rễ phụ. Thân màu lục, có 3 cạnh dẹp khía tai bèo, thường hoá sừng ở các mép, gai không nhiều lắm, rất ngắn. Hoa có đường kính tới 30cm, màu trắng hay vàng dợt. Lá đài và cánh hoa nhiều, dính nhau thành ống; nhị nhiều; bầu dưới. Quả màu đỏ đỏ, mọng nước, có phiến hoa còn lại, đường kính khoảng 12cm, có nạc trắng. Hạt nhiều, nhỏ, màu đen.
Bộ phận dùng: Hoa và thân - Flos et Caulis Hylocerei Undati.
Nơi sống và thu hái: Gốc từ Mêhicô cho tới Côlômbia, thường được trồng cho leo lên các cây to, lên tường để lấy quả ăn ngon. Ta có thể thu hái vào mùa hè - thu, dùng tươi hay phơi khô. Thân thu hái quanh năm, thường dùng tươi.
Thành phần hóa học: Cây chứa hentriacontane và a-sitosterol.
Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, nhạt, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, chỉ khái hoá đàm; thân có tác dụng thư cân hoạt lạc, giải độc.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Quả thanh long là một loại quả ăn giải nhiệt, nhuận tràng. Hoa được dùng trị viêm phế quản, viêm hạch bạch huyết thể lao, lao phổi, say rượu. Liều dùng 15-30g, dạng thuốc sắc. Thân dùng trị bỏng lửa, bỏng nước, gãy xương, viêm tuyến mang tai, đinh nhọt (sang ung). Dùng một lượng thân vừa đủ loại bỏ vỏ và gai, giã nát, lấy nước bôi hay dùng bã đắp.
Đơn thuốc: Chữa viêm phế quản, lao và viêm hạch bạch huyết não: Hoa Thanh long 30g, nấu canh với thịt lợn mà ăn

Sâu bệnh gây hại thanh long-biện pháp phòng trừ






Cây thanh long đang được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Nam và trở thành một trong những mặt hàng xuất khẩu vì thế diện tích trồng thanh long không ngừng phát triển. Mặc dù thanh long là loại cây tương đối ít sâu bệnh, song để đảm bảo năng suất và chất lượng trái thanh long ngon, sạch và an toàn nông dân cần chú ý quản lý tốt dịch hại trên thanh long mà phổ biến là bệnh thán thư và ruồi đục trái.

Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum sp gây ra. Bệnh gây hại chủ yếu trên đọt, hoa và trái, đôi khi trên cành cũng bị nấm tấn công. Trên cành vết bệnh bắt đầu từ mép cành lan dần vào bên trong. Vết bệnh dạng gần tròn hay bất định. Khi nấm tấn công vào cành làm cho cành thối mềm có màu vàng sáng, sau 1 thời gian ngắn chuyển sang màu nâu, vết thối từ phần ngọn vào trong. Trên hoa, nấm tạo thành những đốm đen nhỏ làm hoa bị thâm đen và rụng. Trên trái, vết bệnh là những đốm tròn hoặc gần tròn, có tâm màu nâu đỏ, lõm xuống, xung quanh có những vòng đồng tâm nâu sậm, sau đó phát triển nhanh thành những mãng thối lõm vào vỏ. Bệnh còn tấn công trên trái sau khi đã thu hoạch làm thối trái, gây thất thoát lớn trong quá trình vận chuyển, tồn trữ. Nấm bệnh lan truyền trong gió, nước, con người đi lại chăm sóc. Điều kiện thời tiết mưa nhiều, ẩm độ, nhiệt độ cao thì bệnh càng dễ phát triển, lây lan nhanh.
Phòng trừ:
- Dọn dẹp cỏ và các dây leo hoang dại chung quanh vườn thanh long, cắt bỏ và tiêu hủy các bộ phận bị bệnh;
- Tỉa cành cho cây thông thoáng;
- Đối với thanh long trồng trụ sống, cần chặt tỉa cành lá trên trụ để hạn chế sự phát triển của nấm;
- Cắt bỏ phần nhụy đã héo rủ ở đỉnh trái. Không nên tưới nước lên tán cây khi cây đang bệnh;
- Bón nhiều phân hữu cơ đã ủ hoai mục, cung cấp thêm vôi trước và sau mùa mưa.
- Phun một trong các loại thuốc sau vào thời kỳ trước trổ hoa và khi tượng trái nhỏ: Bavistin 500FL; Plant 50WP pha 15-20g/ 8 lít, Polyram 80DF: pha 25-30g/bình 8 lít, Score 250 EC. Thời gian từ khi nở hoa đến thu hoạch rất ngắn (chỉ khoảng 1 tháng) nên khi sử dụng thuốc trên thanh long cần chú ý bảo đảm đúng thời gian cách ly để an toàn sức khỏe người tiêu dùng. Trái nào có bệnh nên loại bỏ, không để chung với các trái khác để tránh sự lây lan.
Ngoài bệnh thán thư, thanh long cũng thường bị ruồi đục trái tấn công. Ruồi đục trái là đối tượng kiểm dịch thực vật quan trọng đối với các sản phẩm trái cây xuất khẩu nói chung và thanh long nói riêng. Ruồi thường gây hại vào mùa mưa. Ruồi trưởng thành (thành trùng) có kích thước nhỏ hơn ruồi nhà, nhìn bề ngoài giống như con ong. Ruồi trưởng thành hoạt động ban ngày, có khả năng bay xa. Con cái dùng ống đẻ trứng chích vào vỏ trái đẻ trứng thành từng ổ 5-10 trứng vào bên trong vỏ trái. Vết chích rất nhỏ nên khó nhìn thấy. Ấu trùng là sâu non có màu trắng ngà (còn gọi là dòi) đục bên trong trái làm thối phần thịt trái. Khi đẩy sức dòi chui ra khỏi trái rơi xuống đất hóa nhộng. Trái bị hư không thể tiêu thụ hoặc xuất khẩu. Ruồi phá hại nhiều khi trái gần chín đến chín. Ruồi gây hại trên nhiều loại cây ăn trái như mận, ổi, táo, thanh long,…

Cách phòng trị:
+ Thu hoạch kịp thời không để trái chín quá lâu trên cây;
+ Thường xuyên thu gom những trái bị rụng đem tiêu hủy để diệt dòi;
+ Biện pháp bao trái có tác dụng hạn chế ruồi đục trái. Bao trái sau khi hoa thụ phấn 3-4 ngày;
+ Khi ruồi trưởng thành phát sinh dùng thuốc dẫn dụ có chất Methyl Eugennol (như Ruvacon, Vizubon-D) để dẫn dụ và diệt ruồi đực. Đặt 3-5 bẫy/1.000 trụ, đặt rải rác trong vườn thanh long; hoặc phun bã Protein, phun mỗi cây khoảng 20-50ml bã mồi (đã pha loãng), chỉ phun thành đốm nhỏ trên tán cây. Nên phun vào khoảng 8-10 giờ sáng.
+ Không nên xịt thuốc hóa học trực tiếp lên trái để diệt dòi vì thường hiệu quả không cao và không đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Ruồi đục trái là đối tượng kiểm dịch của nhiều nước trên thế giới nên trong xuất khẩu trái cây việc xử lý sau thu hoạch rất cần thiết. Hiện có nhiều biện pháp xử lý trái để trừ ruồi có hiệu quả đã áp dụng rộng rãi như xông hơi kết hợp xử lý nóng hoặc lạnh.
T. Nguyệt

Trồng cây lạc dại trong vườn thanh long



Đến nay, toàn tỉnh Bình Thuận có trên 11.000 ha thanh long. Những năm qua, người trồng thanh long ở Bình Thuận thường lấy rơm phủ vào gốc thanh long để giữ độ ẩm. Nhưng hiện nay, lượng rơm không còn nhiều và phải dự trữ cho gia súc ăn vào mùa khô hạn, vì vậy không có rơm để phủ gốc thanh long. Nếu 1 gốc thanh long bình quân phủ 30 kg rơm khô thì tính cho 11.000 ha sẽ tiêu tốn khoảng trên 330.000 tấn rơm, số lượng rơm quá cao nên không thể đáp ứng được.
Mới đây, tại hội thảo khoa học kỹ thuật của tỉnh Bình Thuận, một sáng kiến được thực hiện khá tốt đó là trồng cây lạc dại ở gốc thanh long để che phủ thay cho rơm. Mô hình trồng cây lạc dại được nông dân ở các huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc là những nơi có diện tích cây thanh long cao đang áp dụng có hiệu quả tốt. Anh Lê Văn Dũng, xã Hàm Minh, huyện Hàm Thuận Nam cho biết: “Mới nghe nói trồng cây lạc dại (tức là cây đậu phụng dại) nông dân chúng tôi chưa tin vì sợ trồng cây lạc dại vào gốc thanh long sẽ hút hết chất dinh dưỡng của cây thanh long? Nhưng sau khi trồng 1 năm cho thấy có hiệu quả cao. Đầu tư chi phí phân bón cho cây thanh long giảm hẳn vì lạc dại là cây họ đậu, sinh trưởng rất nhanh, cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây thanh long, giữ được độ ẩm, chống rửa trôi rất tốt…”.
Nhờ trồng cây lạc dại mà gia đình anh không tốn công làm cỏ, tưới nước, tiết kiệm được phân bón so với các năm trước. Lạc dại còn làm thức ăn cho đàn gia súc, giàu chất dinh dưỡng.
Anh Dũng cho biết thêm: Cây lạc dại rất dễ trồng, cứ 1 trụ thanh long trưởng thành đã cho quả chỉ trồng 4 khóm xung quanh trụ. Trồng cây lạc dại cũng giống như trồng dây khoai lang, chỉ cắt ra rồi giâm xuống, tỷ lệ sống gần 100%. Sau khoảng 2 tháng khi cây lạc dại phát triển nông dân cắt ra để nhân ra diện rộng cho các trụ thanh long khác. Sau khi trồng khoảng gần 1 năm, cây lạc dại phát triển xanh tốt, người trồng thanh long có thể cắt và ủ vào gốc thanh long để giữ độ ẩm và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây thanh long. Khi cắt cây lạc dại xong nó lại tiếp tục tái sinh và vẫn phát triển bình thường.
Đây là một sáng kiến được đánh giá cao, đem lại hiệu quả bước đầu cho hàng trăm ha thanh long của nông dân Bình Thuận. Từ sáng kiến này, người trồng thanh long không còn phải lo mua rơm để phủ vào gốc thanh long như những năm trước.

Thứ Bảy, 23 tháng 10, 2010

Bình Thuận: Người trồng Thanh long sẽ giàu lên, nếu đẩy mạnh được chế biến

Binh Thuan Today cập nhật ngày 04.12.2009 12:03 ®

Chăm sóc thanh long. (ảnh: N.Lân)Ở Malaysia, có khá nhiều sản phẩm được chế biến từ quả và hoa thanh long. Trà chế biến từ hoa thanh long gần giống như trà đen Ấn Độ và có mùi như mùi trái vải, được tiêu thụ trong các nhà hàng, khách sạn. Người Nhật cũng đang nghiên cứu sâu về thanh long.
Toàn tỉnh Bình thuận hiện có trên 10.000 ha thanh long( 9000 ha cho thu hoạch), với tổng sản lượng trên 250.000 tấn/ năm. Diện tích này tương đương với tổng diện tích thanh long của cả nước Malaysia. Hiện tại, thanh long Bình Thuận đang phải bán tươi, hoặc xuất thô sang các nước châu Á, và từ năm ngoái đến nay đã tìm đường vào Mỹ, Nhật. Con đường xuất thanh long sang một số nước và vùng lãnh thổ: Đài Loan, Mỹ và Nhật… trở nên khó khăn vì nước nhập hàng đã dựng hàng rào kỹ thuật với những quy định ngặt nghèo; con đường vận chuyển cũng chưa dễ dàng vì không thể vận chuyển bằng tàu thủy với thời gian dài, mà phải vận chuyển bằng đường bộ, hoặc máy bay với số lượng thấp. Trong hoàn cảnh như thế, thanh long Bình Thuận lại phải cạnh tranh với thanh long Thái Lan, Malaysia và tương lai rất gần sẽ là thanh long vùng Okinawa, Israel và Nam Trung Quốc. Hiện nay, Nhật Bản tuy nhập thanh long của một số nước (trong đó Việt Nam), nhưng tại vùng Okinawa, người Nhật đang tiến hành nghiên cứu sâu về cây thanh long, chỉ sau Malaysia. Cần nói thêm, tại Malaysia, trong một tài liệu phổ biến trên mạng, cho thấy: đất nước này, ngoài việc thực hành trồng thanh long từ hạt để cho cây khỏe mạnh, đã kêu gọi các nhà khoa học bắt tay vào công việc nghiên cứu và đã cho ra nhiều sản phẩm chế biến từ trái thanh long, như: kem dưỡng da, sữa tắm, rượu bổ… và gần đây là mặt hàng trà từ hoa thanh long. Trà thanh long có màu sắc như chè đen Assam và Nilgiri của Ấn Độ; trà ceylin của Srilanca, mùi vị như mùi trái vải. Trà thanh long có vị ngọt nhẹ, mang tính an thần, được bán trong các siêu thị nhà hàng. Thiết nghĩ, Bình Thuận cần sớm thành lập quỹ phát triển đầu tư nghiên cứu, hợp tác với các nhà khoa học để có được những sản phẩm chế biến từ quả thanh long. Riêng mặt hàng trà thanh long, nếu được nghiên cứu sản xuất, Bình Thuận cũng có thể tự hào giới thiệu với du khách về loại sản phẩm đặc biệt của mình. Tây Ninh, một tỉnh không có biển, không giàu tiềm năng hải sản, nhưng với một sự tìm tòi đã cho ra đời loại muối trộn Gò Dầu, bán khắp cả nước. Bình Thuận với hàng ngàn ha thanh long, hoa thanh long nở trắng vườn, chẳng lẽ lại bỏ đi?
Hà Thanh Tú(Theo Bình Thuận)

Thanh long đem lại cuộc sống mới


Binh Thuan Today cập nhật ngày 31.03.2010 18:12 ®

Thanh long chính vụTừ lâu Bình Thuận được coi là “xứ sở” của Thanh long. Cây Thanh long được trồng rộng khắp, tập trung nhiều nhất ở các huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Thuận Bắc… Hiện tại, thương hiệu thanh long Bình Thuận đã vươn xa, trong đó thị trường lớn nhất là Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan và một số nước Châu Âu: Đức, Canada, Hà Lan, và gần đây đã có mặt ở thị trường châu Âu, Mỹ.
Bên cạnh thanh long chính vụ, người nông dân Bình Thuận đã đầu tư để hạ điện, chong đèn sản xuất thanh long trái vụ. Theo đó sản lượng thanh long hàng năm đều tăng. Hiện nay Bình Thuận đang tập trung phát triển cây thanh long theo hướng bền vững, sản xuất thanh long đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, nhằm ổn định và mở rộng thị trường xuất khẩu, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Thanh long đã và đang đem lại cuộc sống mới cho người dân đồi cát.
Chăm sóc thanh long, một công việc cầu kỳ
Được mùa
Thu hút cả khách du lịch
Tưới cây - công việc hàng ngày
Nâng cành
Ghép chiết thành công thanh long ruột đỏ
Sản xuất thanh long xuất khẩu theo tiêu chuẩn VietGAP
Báo hiệu một mùa bội thu
Phân loại thanh long xuất khẩu

Trên đường phát triển: Cần tăng xuất khẩu thanh long ruột đỏ sang Mỹ

Binh Thuan Today cập nhật ngày 05.05.2010 07:02 ®
Theo TS Nguyễn Hữu Đạt, giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2 (Bộ NN&PTNT), thời điểm này các doanh nghiệp trong nước nên tập trung xuất khẩu loại thanh long ruột đỏ sang Mỹ hơn là loại thanh long ruột trắng, do sắp vào vụ thu hoạch thanh long bản địa.
TS Đạt cho biết bắt đầu từ tuần sau thanh long ruột trắng tại Florida sẽ vào vụ thu hoạch. Dù năm nay không được mùa như năm ngoái nhưng chắc chắn với nguồn cung trong nước tăng lên sẽ tác động tới giá cả thanh long. Theo Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2, tốc độ xuất khẩu thanh long sang Mỹ trong tháng 4 vẫn rất tốt. Tính đến ngày 1-5 đã có trên 260 tấn thanh long xuất khẩu sang thị trường này, gấp 2,6 lần so với cả năm ngoái.
T. Mạnh(Theo Tuổi Trẻ)

Thanh long Bình Thuận xuất sang Chile, Hàn Quốc

Binh Thuan Today cập nhật ngày 05.10.2010 18:18 ®

Thanh long Bình Thuận. (Nguồn: Internet)Ngày 5/10, ông Bùi Đăng Hưng, Chủ tịch Hiệp hội thanh long Bình Thuận cho biết, Hàn Quốc và Chile đã chính thức mở cửa cho nhập khẩu trái thanh long của Việt Nam vào hai thị trường này.
Theo ông Hưng, để thanh long Bình Thuận vào được hai thị trường khó tính này thì sản phẩm của các nhà vườn phải được chiếu xạ (khi nhập vào Chile) và phải được gia nhiệt (khi vào Hàn Quốc).Bên cạnh đó, tất cả các nhà vườn và các cơ sở đóng gói muốn nhập thanh long phải được cơ quan bảo vệ thực vật của Bộ Nông nghiệp hai quốc gia này khảo sát và cấp chứng chỉ. Hiện nay, các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long tại Bình Thuận có chứng chỉ xuất sang thị trường Mỹ và châu Âu cũng đang xúc tiến để có chứng chỉ của Chile và Hàn Quốc.Từ đầu tháng 10, sản phẩm thanh long Bình Thuận trái mùa chông đèn bắt đầu xuất hàng sang Trung Quốc, nên giá thanh long đang tăng cao. Giá thanh long ở Bình Thuận xuất đi Trung Quốc qua đường tiểu ngạch là 8.000 đồng/kg.
Theo Hiệp hội thanh long Bình Thuận, để tránh rủi ro cho người trồng thanh long, sắp tới sẽ có một cuộc hội thảo nhằm kết nối giữa các doanh nghiệp Trung Quốc và Việt Nam tổ chức tại Lạng Sơn với sự góp mặt của các doanh nghiệp Trung Quốc, nhằm sẽ tháo gỡ những khó khăn khi xuất khẩu thanh long vào Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch.
Bình Thuận hiện nay có diện tích thanh long lớn nhất cả nước với hơn 12.300ha, trong đó 2.100ha được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Hiện thanh long Bình Thuận đã được xuất sang thị trường Mỹ, châu Âu, tuy nhiên chủ yếu vẫn là thị trường châu Á, trong đó Trung Quốc chiếm gần 70% thị phần./.
Nguyễn Thanh (TTXVN/Vietnam+)
(Theo Nam Nam +)